آنچه باید در مورد تفاوتهای چک و سفته بدانیم
چک و سفته دو سند تجاری پرکاربرد در روابط شغلی و کاری افراد به شمار می روند. به دلیل آنکه مردم در معاملات و مبادلات تجاری خود، بسیار از این دو سند استفاده می کنند که بیان تفاوتهای آنها اهمیت فراوانی دارند. اما دلیل رواج بیشتر چک نسبت به سفته، سهولت در صدور و وصول چک است چراکه خیلی راحت می شود با گرفتن یک دسته چک، هر مبلغی که می خواهید چک صادر کنید. اما درباره سفته اینطور نیست و صادرکننده باید برابر با مبلغی که قرار است تعهد بدهد اوراق سفته را از بانک یا مراکز فورش آن بخرد و روی آنها به تعهد اقدام کند. هربرگ سفته سقف خاصی برای تعهد کردن دارد. مثلاً اگر روی سفته ای نوشته شده باشد تا (پنج میلیون ریال) یعنی آن سفته حداکثر برای تعهد 500 هزار تومان دارای اعتبار است و با آن نمی توان به پرداخت مثلاً 600 هزار تومان تعهد کرد.
بیان تفاوتهای چک و سفته از آن جهت اهمیت فراوانی دارد که هر یک از این دو سند، حقوق و تکالیف خاصی را برای صادرکننده و دارند آن به همراه دارند که عدم آگاهی از آنها می تواند در برخی موارد، وصول وجه چک یا سفته را با پیچیدگی هایی همراه کند که در ادامه به مواردی از تفاوتهای این دو سند تجاری اشاره می شود:
1-از نظر قانونگذار، صدور چک بی محل در برخی موارد، جرم محسوب می شود حال آنکه سفته تحت هیچ شرایطی نمی تواند تعقیب کیفری صادرکننده آن را به همراه داشته باشد در نتیجه علیه صادرکننده سفته، فقط اقامه دعوی حقوقی امکان پذیر است.
2-برای وصول چک از طریق محاکم دادگستری، باید گواهی عدم پرداخت از بانک اخذ شود اما برای مطالبه سفته، صرف ارائه سند برای اقامه دعوی کفایت می کندو نیاز به واخواست نیست.
3-به دلیل آنکه مشخصات صادرکننده چک در بانک، موجود است شناسایی فرد در اغلب موارد به سهولت صورت می گیرد اما در مورد سفته شناسایی هویت صادرکننده آن به مراتب سخت تر است.
4-چک علاوه بر آنکه امکان مطالبه از طریق دعوی حقوقی و کیفری را دارد از طریق دوایر اجرای ثبت نیز قابلیت وصول دارد در حالی که تنها راه مطالبه سفته اقامه دعوی حقوقی است.
5-دارنده چک می تواند با استناد به گواهی عدم پرداخت از دادگاه توقیف اموال بدهکار را تقاضا کند اما دارنده سفته برای آنکه بتواند از این مزیت قانونی استفاده کند باید سفته را واخواست کند.
6-امضای ذیل چک جز در مواردی که صادرکننده ادعای سرقت، جعل، خیانت در امانت و مواردی از این قبیل را کند قابل انکار نیست. به بیان دیگر، اصل، اصالت امضای مندرج در چک است و صادرکننده باید جعلی بودن آن را اثبات کند درحالی که در سفته اینطور نیست و صادرکننده آن به راحتی می تواند امضا را انکار کند و در این شرایط وظیفه دارنده است که اصالت امضای صادرکننده را ثابت نماید.
7-در صدور چک از ناحیه اشخاص حقوقی و شرکتها، هم شرکت و هم مدیرعامل مسئول پرداخت وجه چک هستند حال آنکه درمورد سفته وضعیت اینگونه نیست و تنها مسئول پرداخت وجه سفته خود شرکت است بدون آنکه مدیر، وظیفه ای درخصوص پرداخت سفته بر عهده داشته باشد.
8-گرفتن دسته چک تشریفات و شرایط خاص خود را دارد و به راحتی در اختیار همه قرار نمی گیرد در حالی که سفته به سهولت در اختیار افراد است.